Zondag 15 juni. Alweer de laatste dag.

Het was vandaag onze laatste dag van deze trip. Al een tijdje geleden boekten we de boot Harwich-Hoek van Holland op de 16e. Als laatste hadden we (opnieuw) een rondrit gepland, nu door Anglia. Helaas was zo’n rondrit opnieuw geen groot succes. Ondanks dat we in onze camper relatief gezien best hoog zitten, ontgaat het landschap je te vaak door de hoge muren en heggen. De foto geeft daar een typisch voorbeeld van. Samenvattend, we hebben de hele dag gereden maar weinig gezien. We zitten nu een paar minuten van Harwich op een camping aan zee. Het weer begint er donker en dreigend uit te zien, het is kennelijk tijd om te maken dat je wegkomt.
Onze eerste reis in Engeland zit er op. Wat zijn zoal de gedachten die als eerste bij je opkomen? Het links rijden is op zich geen enkel probleem, ook niet met het stuur aan de verkeerde kant. De wegen zijn echter vaak erg smal, maar daar staat tegenover dat de Engelsen echt “heren en dames” in het verkeer zijn. Ze stoppen direct om je doorgang te verlenen, rijden desnoods een stuk achteruit en zo te zien zonder enige ergernis.
Mijn ervaringen met Engelsen gedurende mijn jongere jaren in het buitenland en tijdens mijn werk waren niet altijd even opwekkend. Ik moet zonder enige kwalificatie zeggen dat vrijwel iedereen die wij tijdens deze tour zijn tegengekomen buitengewoon aardig en behulpzaam was. Ik heb mijn idee over “de” Engelsman echt bij moeten stellen. En dan als laatste het land, waarbij nadrukkelijk moet worden aangetekend dat we alleen Zuid-Engeland hebben gehad. Opvallend is vooral de kleinschaligheid. Kleine plaatsjes, kleine winkeltjes, kleine weilandjes, smalle weggetjes. En veel echt verbazingwekkend kleine huisjes, maar vrijwel altijd perfect onderhouden. En echte hoogbouw? Niet gezien. Het land is overal in cultuur gebracht, wildernis hebben we weinig gezien. Maar mooi is het vaak wel, zeker ook de kusten. Per saldo is het een eerste kennismaking geweest die smaakt naar meer, zo niet veel meer.

Zaterdag 14 juni. Mooooooi….

Het was een machtige dag, maar wel vooral voor mij. Vandaag gingen we naar het Imperial War Museum in Duxford, dat vooral aan de luchtvaart is gewijd. Hier vind je honderden - vooral militaire - vliegtuigen, van heel oud tot relatief nieuw. Geweldig goed gedocumenteerde overzichten over het ontstaan van de (militaire) vliegtuigbouw, de ontwikkeling van het vliegtuig als belangrijk oorlogsinstrument, enz., enz. De beslissende Battle of Britain, de Golfoorlog, maar vooral veel vliegtuigen. Het is indrukwekkend te zien hoe verschrikkelijk groot veel vliegtuigen zijn. De B52 bommenwerper is echt gigantisch, het snelste (spionage)vliegtuig tot nu toe, de Blackbird geweldig lang, maar ook de werkpaarden uit WW2 waren al joekels. Echt indrukwekkend. Het is een geweldig groot complex, met 7 hangaars vol spullen. We zijn er zes uur geweest, maar hebben er lang niet alles van kunnen zien. Echter, verreweg het mooiste van vandaag was mijn vlucht met een open Tiger Moth uit de 2e wereld oorlog. Een cabrio is al leuk, maar dit is echt geweldig. En dan mocht je na het opstijgen nog zelf vliegen ook! Volgens de piloot had ik talent, maar dat zegt hij ongetwijfeld tegen elke klant. Business is business nietwaar. Maar mooi was het wel! Zelden zijn 30 minuten zo snel “omgevlogen’.

Vrijdag 13 juni. Cambridge

Opnieuw de scooter uit het hok gehaald om naar Cambridge te rijden. Dat bevalt uitstekend.
Het centrum van Cambridge blijkt veel kleiner te zijn dan dat van Oxford, maar ook veel vriendelijker. Mooie gebouwen en, dat hebben we nog niet veel gezien, ook mooie winkels. Ook hier veel Colleges, het bekendste is King’s College, opgericht in 1441. Het oudste stamt uit 1286! Eeuwen wijsheid kijken op je neer! Op de foto staat een deel van St. John’s College. We hebben het gehele centrum doorkruist en Cambridge een beetje in ons hart gesloten. Echt een aanrader. Het was alleen jammer dat het examentijd is, waardoor je bij geen enkel college naar binnen mocht. Helaas. Het weer was dreigend, maar het bleef droog.

Donderdag 12 juni. Naar Cambridge.

Tja, als je in Oxford bent geweest kun je Cambridge natuurlijk niet overslaan. Onderweg wilden we naar de Garden of the Rose. Dit zou één van de mooiste rozentuinen van het land zijn. Nu, als je naar de kaart en de routeplanner kijkt zijn we er links langs gereden, rechts langsgereden, boven en onderlangs gegaan maar nergens hebben we een bord of wat dan ook kunnen vinden dat naar die tuin verwees. Inmiddels zijn we eraan gewend dat de wegbewijzering hier wat anders geregeld is als elders (de grootste grap is mensen al 20 kilometer voor aankomst met borden op de goede weg te helpen, dat vol te houden tot je nog 5 kilometer of zo te gaan hebt en dan….. zoek je het mooi maar zelf uit). Deze keer was er niets maar dan ook niets te vinden. Onze belangstelling koelde niet alleen door het vruchteloos zoeken maar ook door het samenpakken van uiterst donkere wolken snel af, dus zijn we maar doorgereden naar de camping bij Cambridge. Afhankelijk van het weer gaan we morgen de stad in of hier niet zo ver vandaag een luchtvaartmuseum bezoeken.

Woensdag 11 juni. Rondje Thames.

We gingen wat later dan normaal van start, het weer moest nog even de gelegenheid krijgen om een beetje op te klaren en dat deed het zowaar ook. Zoals gisteren gemeld wilden we vandaag met de scooter een eind langs de Thames rijden. Het is een in de gids aanbevolen route en met de scooter kan je gemakkelijker op leuke plekjes stoppen, was het plan. Nu, daar kwam bitter weinig van terecht. De foto is zo ongeveer de enige keer dat we deze - ongetwijfeld mooie – rivier gezien hebben. We reden op steeds breder en drukker wordende wegen, langs huizen, dorpen en steden. Het werd maar al te duidelijk dat we in de buurt van Londen aan het komen waren. We zijn gestopt en omgedraaid bij Windsor Castle. We hebben daar nog even gewacht om te bezien of de koningin ons voor de lunch zou uitnodigen, maar ho maar! Toen zelf maar een hapje gegeten in – opnieuw – een eeuwenoude kroeg (steeds toch wel apart) en hebben het kasteel het kasteel gelaten. Per slot hadden we gisteren ook al vier uur in een vergelijkbaar gebouw doorgebracht om nu ook nog de Koninklijke familie met onze entreegelden te spekken… We zijn weer veilig terug gekomen, morgen richting Cambridge.

Dinsdag 10 juni. Blenheim Palace.

Vandaag stond Blenheim Palace op het programma, niet al te ver van Oxford.
Het 8 miljoen vierkante meter grote landgoed ”Woodstock Manor” is in 1704 door Koningin Anne aan John Churchill geschonken als dank voor zijn overwinning op de tot dan toe onoverwinnelijke Fransen in de Spaanse Successie Oorlog. Daarnaast mocht hij er een paleis op bouwen en maakte zij hem tevens tot de eerste Hertog van Marlborough.
Nu, een paleis hebben ze ervan weten te maken. Het is echt indrukwekkend, zowel van buiten als van binnen. Op het zeer uitgestrekte landgoed vind je prachtige tuinen, binnen de meest overweldigende zalen met indrukwekkende schilderijen, wandkleden en meubilair. Niet alleen John Churchill bleek een uitstekend leider te zijn, dat gold ook voor een verre nazaat van hem; Winston Churchill die in dit Paleis werd geboren in 1874. We hebben er vier uur doorgebracht, ze waren zo om. Via, via zijn we daarna verder gereden naar Henley on Thames, bekend van de meest beroemde jaarlijkse roeiregatta ter wereld. Morgen willen we proberen een scootertocht te maken langs de Thames.

Maandag 9 juni. Oxford.

Via de voor de deur liggende Park and Ride waren we snel midden in de stad. Eerst hebben we een uitgebreide rondrit gemaakt om een goed idee te krijgen van deze stad. Het is de oudste universiteitstad van Engeland, volgens de ingewijden werd hier al voor 1200 door Franse geleerden onderricht gegeven. Het oudste College stamt van 1264, daar zijn er over de jaren heen vele tientallen bij gekomen. De gebouwen van deze Colleges zijn vaak bijzonder mooi en indrukwekkend. Zeker als je weet dat er vaak maar een beperkt aantal studenten aan verbonden waren. Er is ook een van de grootste bibliotheken van het land en een fors aantal kerken. Sommige Colleges hebben zelfs hun eigen kerk! Het ronde gebouw op de foto is een onderdeel van de bibliotheek, het gebouw rechts ervan het All Souls College. Oxford is een ook leuke stad doordat er veel jongeren rondlopen. Mede door het geweldige weer was het echt gezellig druk in de stad. Ons laatste bezoek was aan het beroemde Christ Church College, hofleverancier van eerste ministers van dit land. Al met al een interessante, mooie en gezellige stad.

Zondag 8 juni. Via, via naar Oxford.

De eerste stop was bij een lokale grote supermarkt want zo hier en daar was de bodem van de voorraad in zicht. We waren er om 10.25, bleek hij op zondag pas om 11.00 open te gaan! Nu, dan maar eerst koffie drinken he? Hoewel, toch wel gek dat er al zoveel vrouwen met karren voor de gesloten deuren staan? Nu, voordat we uitgedacht waren gingen de deuren open en stormde iedereen naar binnen. Wij dus ook. Wat blijkt, de supermarkt mag officieel pas om 11 uur open, dus gaan dan de kassa’s pas werken en alle lichten aan. Maar kennelijk mag het personeel al eerder naar binnen, en als er dan ook een klant naar binnen slipt… so be itJ
Na de supermarkt op naar Stourhead, een heel bekende tuin. Ja, weer een tuin, per slot kan je niet alle tuinen afschrijven vanwege één slecht ervaring. Het koste wel wat tijd en moeite om er te komen, en toen we er waren sprong ons de schrik om het hart. We konden niet terecht op het parkeerterrein; vol. We konden niet terecht op het overflow parkeerterrein; vol. We eindigden op het overflow overflow weiland waar ook al honderden auto’s stonden. Tja, het is heel mooi weer en weekend, en dan blijft de Engelsman niet thuis. Dat viel gisteren in Bath al op waar je over de hoofden kon lopen, en dit was opnieuw een bewijs. Gelukkig was deze tuin in werkelijkheid een in een vallei gelegen groot landgoed met een prachtig centraal gelegen meer, waar we een wandeling van ruim een uur omheen maakten. Het is een klassieke Engelse landschapstuin. De bijzondere bomen hier zijn al honderden jaren geleden geplant en geweldig groot, de aangelegde grotten, tempels e.d. apart. Per saldo zeer de moeite waard en door de omvang van het park viel het met de drukte zowaar nog mee ook.
Daarna; Stonehenge, een van de bekendste prehistorische monumenten te wereld. En om met de conclusie te beginnen, het is een bijzondere plaats en een bijzonder monument. Al vanaf 5000 BC zijn ze hier aan het bouwen geweest, vanaf 2500 BC met de nu overgebleven stenen. Het blijft een raadsel hoe ze deze tonnen wegende stenen over geweldige afstanden verplaatst en ze daarna overeind hebben gekregen, maar je krijgt er bijna kippenvel van. Echt indrukwekkend. Ook hier druk, maar op zich viel het mee. Vrijwel geen Engelsman te bekennen (kom nou, daar ben ik al zovaak geweest…), maar wel de bussen vol Japanners en Duitsers. Maar met een af en toe een beetje dringen heb je nergens last van tijdens je rondje om het monument.
Voor de foto van de dag kozen we voor Stonehenge, maar bijna hadden we anders besloten. Want, we beleefden vandaag een unicum… het weer was zo mooi dat we vanavond voor de camper buiten hebben gegeten. Dat is ons nog niet eerder gelukt (inclusief Nieuw Zeeland in de zomer!). We staan nu op een camping bij Oxford, morgen gaan we geleerd doen.

Zaterdag 7 juni. Bath

Het beloofde een mooie dag te worden dus besloten we sportief te doen, we gingen van de camping naar de stad lopen. Ongeveer 5 ½ kilometer, moet te doen zijn. Bath is een al heel lang bewoonde plek, vooral omdat hier een van de weinige heetwaterbronnen in de UK is. Dat hadden de Romeinen met hun badcultuur snel in de smiezen dus in de jaren 60 tot 300 NC is hier een hele stad ontstaan met een groot badhuis, tempels, enz . Een deel van het badhuis is de vorige eeuw weer opgegraven. Het grote bad (op de foto) is er onderdeel van. Het geheel is het grootste bewaard is gebleven complex dat gevoed werd door natuurlijke warmwaterbronnen. Ondanks dat een groot deel van het oude complex onder nieuwe gebouwen terecht was gekomen heeft men het toch weer bloot kunnen leggen, erg indrukwekkend om te zien.
Na het vertrek van de Romeinen is de stad deels vervallen en ingedut, maar eind 1700, begin 1800 heeft Bath een nieuwe opleving gehad. Opnieuw gebaseerd op de geneeskrachtige werking van haar bron. In relatief korte tijd is er toen veel gebouwd in een eenduidige Georgian stijl, hetgeen ook echt de moeite waard is om te zien. Kortom, oud Bath zowel als relatief nieuw Bath was ons bezoek meer dan waard. Van weeromstuit zijn we ook weer naar de camping teruggelopen. En dat terwijl de bus naar de camping bij de uitvalsweg klaarstond!
Morgen via een grote omweg naar Oxford.

Vrijdag 6 juni. Mooie tocht vandaag.

Het eerste deel van de tocht vandaag leidde door het Exmoor NP, waar we de kustweg volgden. Het was echt een hele mooie route, met aan de ene kant schitterende kliffen en uitzichten over de zee en aan de andere glooiende heuvels en oude tot zeer oude vissersdorpjes. Wel smalle weggetjes, op een gegeven moment zelfs zo smal dat we de spiegels in moesten klappen en Cora voor de camper uitlopend instructies gaf. Hellingen tot 25 procent, maar opnieuw zijn we er gekomen!Daarna de tocht door Cheddar Gorge (inderdaad van de kaas). Nu, dat was een regelrechte deceptie. Torenhoge rotswanden tot wel 120 meter hoog, een smalle bochtige weg, bla, bla, enz. De werkelijkheid was een rotswandje waar de eerste de beste Alp zich voor zou schamen, de weg zelf was de beste waarover we tot op dat moment gereden hadden en de echte Gorge was hoogstens een kilometer lang. Maar, toeristen te over!
Vervolgens op naar Wells, een oud stadje dat al eeuwen op de kaart staat. Onder anderen bekend om zijn kathedraal, het bisschoppelijk paleis en een van de oudste geheel in takt gebleven straatjes van Europa. Dit nu, vonden we zonder meer wel weer heel bijzonder. De kathedraal is al van 1200, maar zo slank, open en licht als wij uit die tijd eigenlijk nog nooit hebben gezien. Het paleis was eigenlijk een kasteel, kennelijk hadden de geestelijken uit die tijd de nodige bescherming nodig. Maar vooral het straatje uit de 14e eeuw was heel apart. Daarom is het de foto van de dag geworden.

Donderdag 5 juni. Plannen maken is een ding, uitvoeren….

Uitvoeren van plannen is in Engeland nogal afhankelijk van het weer en dat was vandaag niet met ons. Tegen de tijd dat we met de wandeling zouden beginnen trok er een dichte mist het land binnen vanuit zee. Nu was het doel om langs de rotskust te lopen en alle vergezichten te bewonderen, maar dat ging bij een dergelijk weer natuurlijk niet op. Omdat je jeook niet kan oriënteren in deze wel heel dichte mist besloten we nog maar een tijdje te wachten. Het waaide ook nog eens erg hard, wie weet zou de mist worden verdreven. Nu, dat gebeurde wel, maar pas om 5 uur ’s middags, ver voorbij de tijd dat we nog aan de wandeling konden beginnen. De wandeling ging vandaag dus letterlijk de… . Inderdaad!
Morgen gaan we hoe dan ook verder, richting Bath.

Woensdag 4 juni. Terug naar Devon.

Vandaag hadden we een hele rit voor de boeg. Bijna 200 kilometer en dat bleek ook vandaag best weer tijd te vergen. Ondanks dat het een doorgaande weg is, kwamen we vele tientallen rotondes en stoplichten tegen en vaak zulke smalle stukken dat er maar een auto tegelijk door kon. Dat schiet niet op. Gelukkig hadden we ongeveer halverwege een onderbreking in de vorm van het kasteel van Tintagel. Moet je volgens de boeken gezien hebben, en dat bleek ook wel toen we in de buurt van het dorpje kwamen, de ene parkeerplaats werd afgewisseld door de volgende. Inmiddels wat wijzer geworden in “The English way” reden we lang door en belanden we op een laatste grote parkeerplaats waar o.a. al 6 bussen geparkeerd stonden. Nu heeft dit kasteel een vage rol gespeeld in één van de mythes rondom King Arthur en dat is alles wat nodig is om horden mensen op de been te krijgen. Voor het eerst zagen we vele Duitse en Franse toeristen om … een kasteelruïne van niks te zien. Het plekje was heel bijzonder zo op een uitstekende rots in zee en het uitzicht ook, maar op een paar vervallen muren na was er niets te zien. En ze hebben zulke mooie kastelen! Gelukkig vonden we een echt klassieke pub die heerlijke crabsandwiches had, dat maakte veel goed.
De camping van vanavond ligt dicht bij het startpunt van de voor morgen gepande wandeling. Het is een megacamping. Wij staan op een veld waar 50 campers kunnen staan, op ons eentje. De camping van gisteren was overvol, hier is geen kip. Beide campings vlak aan zee en een leuk dorpje? We hebben kennelijk nog veel meer te leren over “The English way”.

Dinsdag 3 juni . Opnieuw Penwith

Vanochtend werden we met stralend weer wakker. Een te mooie dag om je te verplaatsen en aangezien er best nog wat dingen waren die we eigenlijk hadden willen zien hebben we hier nog een dagje bijgeboekt. De gisteravond opgeborgen scooter weer uitgeladen en op pad. Eerst naar Chysauster, overblijfselen van een dorpje van bijna 2000 jaar geleden. Het dorpje bestaat uit wel 9 huizen, maar wel met heel dikke muren. Elk huis heeft een soort woonkamer, wat bergruimtes en een grote binnenplaats voor de dieren.
Dan naar de Greevor Tin Mine. Cornwall is van oudsher een belangrijke vindplaats van ertsen en werd later een belangrijk mijnbouwgebied. Om het sterke brons te maken heb je koper en tin nodig en vooral van dit laatste zijn de voorraden beperkt. Zo niet in Cornwall, het tin dat hier vandaan kwam werd al door de Romeinen door heel Europa verhandeld. Ooit waren hier 40 tinmijnen actief, waaronder de Greevor Tinmijn. Dit was een van de laatste die gesloten werd (1990). Veel van deze mijnen lagen vlak aan de kust en hadden gangen die tot ver onder de zee doorliepen. Van deze mijn en vooral ook de bijbehorende fabrieken om van het erts ook echt tin te maken is veel bewaard gebleven, hetgeen nu tot een soort museum wordt omgevormd. Erg interessant om te bezoeken, niet in de laatste plaats omdat je zelf ook een tochtje door de gangen van een oude tinmijn kan maken. Wel helm op en jassen aan!
Wat je van een bezoek zeker overhoud is het gevoel dat je beslist geen mijnwerker had willen zijn! We brengen er per saldo vele uren door. Op de terugweg zijn we nog even gestopt bij een mooi uitzichtpunt langs de ruwe kust en een oud kerkje. Het was een mooie dag.

Maandag 2 juni. Penwith.

Vandaag zijn we met de scooter Penwith rondgereden. Penwith is het meest Zuid-Westelijke deel van Cornwall en daarmee Engeland. Het weer had (opnieuw) beter gekund, we werden in de dichte mist wakker. Deze is in de loop van de dag wel wat opgeklaard, maar de zon kwam pas om 7 uur ’s avonds tevoorschijn.
We gingen met de scooter omdat we zagen aankomen dat we op veel plekjes waar we naar toe wilden gaan met de camper niet zouden kunnen stoppen, laat staan parkeren. Dat klopte, vooral bij de overblijfselen van oude Keltische culturen. Het is bijzonder de verschillende constructies te zien die, omdat ze van keihard lokaal graniet gemaakt zijn, heel goed bewaard zijn gebleven. Op elkaar gestapelde stenen, cirkels (foto), stenen met grote ronde gaten erin, tafels, er is voor ieder wat wils. Helaas is vrijwel nooit bekend waarvoor het ooit bedoeld is, maar dat mag de pret niet drukken. Het geheel krijgt nog een andere dimensie wanneer je bedenkt dat de Egyptenaren in die tijd al de eerste piramides en grote tempels bouwden.
Naast de Keltische overblijfselen hebben we ook onze eerste Engelse tuin bezocht (moet je natuurlijk gedaan hebben nietwaar) maar dat viel eigenlijk wat tegen. Hij was groot, maar veel bloeide er niet (meer) en het onderhoud had beter gekund. Wie weet is een volgende beter. Als laatste hebben we Land’s End aangedaan, het uiterste ZW puntje van Engeland. Inmiddels waren we al vele uren op pad en werd het steeds kouder. Nog een goed uur voordat we thuis waren, blij om weer in de warme camper te kruipen.

Zondag 1 juni. St Ives

We waren op tijd op want er moest van alles worden gedaan voordat we verder konden trekken. Niet in de laatste plaats uitgebreid boodschappen doen, want na zo’n twee weken op pad te zijn geweest waren de voorraden danig geslonken.
Al met al komen we toch nog vroeg in de middag aan in St Ives, dat ligt aan de westkust van Cornwall, het is nog net niet het meest westelijk gelegen stadje van Engeland. St Ives is een oud vissersplaatsje, niet helemaal onontdekt gezien de 5 campings hier in de buurt. Op een ervan aangekomen, blijkt er maar één plekje te zijn voor de door ons gewenste 2 dagen. Dat vinden we geen probleem, meer dan één plekje hebben we immers niet nodig. Het is wel het plekje met een prachtig uitzicht over de baai en het stadje.
De zon straalt, daar moet je hier onmiddellijk gebruik van maken hebben we inmiddels wel geleerd, dus lopen we direct naar het stadje. Op weg komen we langs drie parkeerplaatsen, de grootste heeft 1000 plaatsen (ja duizend!), inderdaad niet onontdekt. We zijn dan ook niet de enige die langs de haven en door de oude straatjes lopen, maar op zich valt het mee. Opmerkelijk is dat je in Engeland vrijwel geen buitenlandse toeristen aantreft. En als je dan die spierwitte Engelsen boven op elkaar op het kleine strandje ziet zitten heeft dat zelfs iets vertederends. Het stadje heeft vele galerieën, dat komt mede doordat in dit deel van het land al zeker honderd jaar kunstenaars neerstrijken om het bijzondere landschap en het mooie licht te vereeuwigen en, natuurlijk om in het warmste deel van het land te wonen. Hoe mooi het kan zijn maakten we ’s avonds zelf mee. De zonsondergang over de rotsen en de baai was magnifiek, het was muisstil op het zacht breken van de golven na. Samen zaten we er op een rotspunt niet ver van de camping van te genieten.